Het is 2 voor 12: de nieuwe stikstofcrisis komt eraan.
Rob Roos | LinkedIN
Ga meteen naar de video
GoFundMe
Geplaatst op: 29-1-’23
Op 22 juni 2022 presenteerde de Europese Commissie de verordening voor een Natuurherstelwet.
Als deze verordening wordt aangenomen, dan heeft dat rampzalige gevolgen voor Nederland. Ik noem de wet daarom de Nederland-op-slotwet.
In dit artikel behandel ik de volgende punten.
In de eerste plaats beschrijf ik wat er in de verordening staat. Vervolgens som ik op waarom dit problematisch voor Nederland is. In het slot van dit artikel geef ik aan welke wijzigingsvoorstellen mijn collega Rob Rooken en ik doen om dit voorstel zoveel mogelijk aan te passen.
Wij willen dat het voorstel van de baan gaat.
Als dit wordt aangenomen, zijn de gevolgen voor Nederland niet te overzien.
De huidige stikstofcrisis.
Om de Natuurherstelwet goed te begrijpen, is het goed om in de eerste plaats naar een andere richtlijn te kijken.
Dat is de vogel- en habitatrichtlijn.
Met deze richtlijn verplicht de EU lidstaten om gebieden aan te wijzen waar de staat van de natuur niet verder mag verslechteren. De opdracht aan Nederland is: in Natura 2000-gebieden moet je behouden wat je hebt. De natuur mag daar niet achteruitgaan.
De vogel- en habitatrichtlijn ligt aan de basis van de stikstofcrisis. De rechter zegt: omdat er te veel stikstof wordt uitgestoten, verslechtert de kwaliteit van de natuur – daarom moet de stikstof-uitstoot omlaag.
Het gevolg van deze meer dan 30 jaar oude richtlijn is dus dat Nederland veel boeren uit moet kopen, het land in een bouwcrisis zit, en de belastingbetaler ruim 25 miljard armer is.
Met deze verordening wordt heel Nederland een Natura 2000-gebied.
De natuurherstelverordening gaat veel verder dan de vogel- en habitatrichtlijn, terwijl die richtlijn in Nederland al voor grote problemen zorgt.
In de eerste plaats wordt heel Nederland met deze verordening een Natura 2000-gebied. Dat wil zeggen: de verplichting dat de staat van de natuur niet verder mag verslechteren, gaat niet alleen voor Natura 2000-gebieden gelden, maar voor héél Nederland.
De huidige stikstofcrisis is echt kinderspel vergeleken met deze verplichting. Maar daarmee is de gifbeker nog niet leeg, want de verordening heeft nog veel meer onheil voor Nederland in petto.
Van instandhouding naar herstel.
Het lijkt een woordenspelletje, maar dat is het niet.
De Natuurherstelverordening legt aan lidstaten de verplichting op om de natuur in goede staat te herstellen. Deze verplichting geldt voor terrestrische, kust- en zoetwaterecosystemen en voor mariene ecosystemen.
Vanaf 2030 moet minimaal 30% van het oppervlak dat nu niet “in goede conditie” verkeert, hersteld worden. Dat betekent – kort gezegd – dat de biodiversiteit in die gebieden moet toenemen, in plaats van moet blijven zoals die is.
In 2040 moet het herstelde oppervlak 60% bedragen en in 2050 moet het om 90% gaan.
Nederland heeft nog geen idee hoe groot het gebied is dat wordt getroffen.
Maar de provincies Zeeland, Zuid-Holland, Noord-Holland, Friesland, Groningen en Flevoland kunnen in ieder geval de borst natmaken, omdat deze provincies aan zee of aan het IJsselmeer liggen.
Groene omgeving in stedelijke gebieden.
Er is nog veel meer over deze verordening te zeggen.
Zo bevat deze verordening bijvoorbeeld bepalingen over hoe de groene omgeving in stedelijke gebieden moet worden ingericht.
Dat is micromanagement.
In Nederland, en in veel andere lidstaten, laten we namelijk veel vrijheid aan gemeenten om te bepalen hoe ze de openbare ruimte inrichten.
Zo hoort dat ook. Brussel moet dat niet bepalen.
Geen linkedIN? Video verwijderd? Klik hier.
Het democratisch tekort van de Europese Unie
Natuurlijk is dit voorstel slecht en moet het van tafel.
Dat is ook het eerste voorstel dat we doen.
Maar over de inhoud kunnen we discussiëren en uiteindelijk komt er een wet op een democratische wijze tot stand en dat is het einde van de discussie.
Of toch niet?
In het geval van de Europese Unie ligt dat iets genuanceerder.
De mogelijkheden om het beleid bij te sturen, zijn in het Europees Parlement zeer beperkt.
Wanneer in 2024 een nieuw Parlement aantreedt, dan kan dat Parlement deze verordening niet meer afschaffen of veranderen.
Het Europees Parlement heeft namelijk geen middelen om wijziging van deze verordening, en overigens van alle andere EU-wetgeving, af te dwingen.
De kiezer heeft steeds minder te vertellen.
Dat betekent: de kiezer heeft steeds minder te vertellen.
Deze natuurherstelverordening geldt in principe tot 2050.
Zelfs wanneer er in 2024 een Parlement met een rechtsere signatuur gekozen wordt, kan deze verordening niet veranderd worden.
Dat is zeer problematisch, omdat een Parlement in principe vrij moet zijn om de volkswil tot uitdrukking te brengen.
We zitten nu dus met een situatie die op twee manieren slecht is.
In de eerste plaats zitten we met een verordening die in de praktijk hele grote gevolgen zal hebben voor Nederland.
Daar komt nog eens bij dat we er ook niet meer vanaf kunnen.
Wat u ook stemt.
Je ziet dat dit probleem zich al wreekt bij de vogel- en habitatrichtlijn, waar ik het in het begin van dit artikel over had.
Nederland gaat nu absurde maatregelen nemen om maar aan de verplichtingen van die richtlijn te voldoen.
Normaal gesproken zou je ook kunnen zeggen: luister, deze wet werkt in de praktijk niet, we gaan hem aanpassen.
Dat is heel gezond.
Met EU-wetgeving kan dat helaas niet.
Mijn uitgangspunt is en blijft dat deze verordening van tafel moet.
Hoe gaat het nu verder?
Europarlementariërs konden tot vorige week amendementen indienen.
Op dit dossier zijn waarschijnlijk meer dan 1.000 amendementen ingediend.
De Commissie Klimaat- en Volksgezondheid zal vervolgens proberen om overeenstemming te bereiken tussen de verschillende groepen over alle verschillende amendementen.
Die onderhandelingen vinden plaats achter gesloten deuren en worden gedaan door een vertegenwoordiger van iedere Europese fractie.
Voor de ECR-fractie is mijn Tsjechische collega Alexandr Vondra de onderhandelaar.
Als de onderhandelingen in de Commissie Klimaat- en Volksgezondheid zijn afgerond, zal er eerst in de Commissie worden gestemd.
Vervolgens wordt het verslag aangeboden aan de plenaire vergadering. De plenaire vergadering bestaat uit alle leden van het Parlement.
Ook daar kunnen amendementen worden ingediend.
Wanneer de plenaire vergadering het voorstel heeft aangenomen, dan is de eerste fase voorbij.
De laatste stap.
Het wetgevingsproces is dan nog niet klaar.
Het Parlement is namelijk mede-wetgever.
Om tot wetgeving te komen moet ze een akkoord vinden met de Raad. De Raad bestaat uit de lidstaten.
Het Parlement onderhandelt niet met alle lidstaten tegelijk, maar met de voorzitter van de Raad, the Presidency.
Wanneer de Raad en het Parlement tot een akkoord zijn gekomen, wordt er door beide instituties over het akkoord gestemd.
Dat zijn over het algemeen eenvoudige stemmingen: bent u voor of tegen deze deal?
Wanneer het Parlement en de Raad instemmen met het akkoord, wordt het akkoord in het Publicatieblad van de Europese Unie geplaatst. Het wetgevingsproces is dan klaar.
Het zal dus nog wel even duren voor alle stappen zijn doorlopen.
De eerste stap is echter gezet.
Ik houd u op de hoogte. ■